Kilka słów o iwermektynie.
Jest popularnym na całym świecie lekiem antypasożytniczym. Została umieszczona przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) na liście podstawowych leków i(na tej liście znajdują się m.in. takie leki jak kwas acetylosalicylowy [aspiryna], ibuprofen, morfona, ketamina, antybiotyki). Iwermektyna stosowana jest głównie w krajach nisko rozwiniętych w leczeniu chorób wywoływanych przez nicienie, ale stosowana jest także powszechnie w leczeniu świerzbu i wszawicy. W typowych dawkach (0,2 – 0,4 mg/kg) nie jest toksyczna dla człowieka i jest dobrze tolerowana.
W Polsce iwermektyna dostępna jest jedynie w formie kremu do leczenia trądzika różowatego.ii
Działanie przeciwpasożytnicze iwermektyny polega na wpływaniu na kanały jonów chlorowych pozostawiając je w pozycji stale otwartej dla jonów, przez co dochodzi do hyperpolaryzacji komórek mięśniowych i paraliżu, a w efekcie śmierci pasożyta. U ssaków tego typu kanały znajdują się w ośrodkowym układzie nerwowym, jednak iwermektyna nie przenika przez barierę krew mózg, wobec czego nie wpływa na funkcję tych kanałów u ssaków (a więc także u człowieka).
Oprócz aktywności przeciwpasożytniczej iwermektyna ma także działanie przeciwwirusowe oraz przeciwzapalne. Blokuje wnikanie wirusa SARS-CoV-2 do komórki poprzez wiązanie się z białkiem S oraz receptorem ACE-2 iii oraz blokuje transport wirusa z cytoplazmy do jądra komórki poprzez wiązanie się z importyną – białkiem biorącym udział w transporcie jądro – cytoplazma. iv.
W dwóch przeglądach systematycznych opublikowanych w maju i czerwcu 2021 r. (wyniki metaanalizy 24 prac) iwermektyna została oceniona jako lek skuteczny w prewencji oraz leczeniu zakażenia SARS-CoV-2 zmniejszając śmiertelność o 62%v,vi
W przeglądzie systematycznym wykonanym przez AOTMiT (metaanaliza 15 prac, z czego usunięto 4 gdzie komparatorem była hydroksychlorochina) wykonanej w lutym 2021 r. oraz w aktualizacji przeglądu doniesień z maja 2021 (21 prac) vii, x zdaniem ich autorów nie znaleziono wystarczających dowodów aby zalecać rutynowe stosowanie iwermektyny, chociaż zanotowano znamiennie statystycznie niższy odsetek pacjentów rozwijających objawy choroby (profilaktyka) oraz wykazano istotną statystycznie redukcję ryzyka zgonu w niektórych populacjach – np. w metaanalizie Hill i wsp. ix). W analizie AOTMiT podkreśla się niską jakość danych włączonych do metaanaliz, ich heterogeniczność a w związku z tym niepewność wyników. Podkreśla się także, iż doustna forma iwermektyny nie posiada rejestracji w Polsce (Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych) oraz centralnej rejestracji w Europejskiej Agencji Leków (EMA), pomimo, iż jest dopuszczona do stosowania we Francji, Niemczech Austrii, Szwecji, Holandii, Czechach, Słowacji.
Organizacja Front Line COVID-19 Critical Care Alliance https://covid19criticalcare.com/ zaleca stosowanie iwermektyny w profilaktyce oraz na każdym etapie chorobyviii. FLCCC stworzyło kilka protokołów stosowania leku – dostępne są pod wyżej zamieszczonym linkiem.
W związku z tym, że lek jest tani, szeroko stosowany na całym świecie i potencjalnie skuteczny, co wykazano w dwóch metaanalizach umieszczonych w American Journal of Therapetics Minister Zdrowia powinien ponownie zlecić przegląd piśmiennictwa Agencji Oceny Technologii Medycznych. Do jesieni nie zostało dużo czasu.
i https://www.who.int/publications/i/item/WHOMVPEMPIAU2019.06
ii https://indeks.mp.pl/leki/desc.php?id=15004
iii Lehrer S, Rheinstein PH. Ivermectin Docks to the SARS-CoV-2 Spike Receptor-binding Domain Attached to ACE2. Vivo 2020;34:3023–6. https://doi.org/10.21873/invivo.12134. PMID: 32871846; PMCID: PMC7652439
iv Yang SNY, Atkinson SC, Wang C, Lee A, Bogoyevitch MA, Borg NA, et al. The broad spectrum antiviral ivermectin targets the host nuclear transport importin α/β1 heterodimer. Antivir Res. 2020;177:104760.
v Bryant, Andrew MSc1,*; Lawrie, Theresa A. MBBCh, PhD2; Dowswell, Therese PhD2; Fordham, Edmund J. PhD2; Mitchell, Scott MBChB, MRCS3; Hill, Sarah R. PhD1; Tham, Tony C. MD, FRCP4 Ivermectin for Prevention and Treatment of COVID-19 Infection, American Journal of Therapeutics: June 17, 2021 – Volume Publish Ahead of Print – Issue –
doi: 10.1097/MJT.0000000000001402
vi Kory, Pierre MD1,*; Meduri, Gianfranco Umberto MD2; Varon, Joseph MD3; Iglesias, Jose DO4; Marik, Paul E. MD5 Review of the Emerging Evidence Demonstrating the Efficacy of Ivermectin in the Prophylaxis and Treatment of COVID-19, American Journal of Therapeutics: May/June 2021 – Volume 28 – Issue 3 – p e299-e318
doi: 10.1097/MJT.0000000000001377
vii https://www.aotm.gov.pl/media/2021/02/AOTMiT_COVID_19_Przeglad_Iwermektyna_2021.02.04_v1.0.pdf
viii https://covid19criticalcare.com/wp-content/uploads/2020/11/FLCCC-Ivermectin-in-the-prophylaxis-and-treatment-of-COVID-19.pdf
ix Luísa Canto e Castro, Andreia Gomes, Marta Serrano et al. Longitudinal SARS-CoV-2 seroprevalence in Portugal and antibody maintenance 12 months after the start of the COVID-19 pandemic, 21 June 2021, PREPRINT (Version 1) available at Research Square
[https://doi.org/10.21203/rs.3.rs-603060/v1]
x https://www.aotm.gov.pl/media/2021/05/Iwermektyna-w-COVID-19-Rapid-Review-aktualizacja-wersja-1.1-21-maja-2021-r..pdf
